SGK'dan Yeni Dönem: SSK ve Bağkur Emeklilik Şartları Değişti!
Çetin iş koşullarında görev alanlar için sunulan fiili hizmet süresi zammı, prim gün sayısını artırırken emeklilik yaşını da düşürüyor. SGK uzmanı İsa Karakaş, erken emeklilik avantajlarının ayrıntılarını aktarırken bilgi veriyor.
Bazı meslek gruplarında fiilen çalışan bireyler, işlerinin getirdiği fiziksel ve psikolojik zorluklar sebebiyle "fiili hizmet süresi zammı" adı altında özel bir haktan yararlanma imkanına sahip. Toplumda sıkça "yıpranma payı" olarak anılan bu uygulama, emeklilik yaşını öne çekmekle kalmayıp prim günlerine ekleme de yapılmasına olanak tanıyor.
SGK'nın düzenlemeleri çerçevesinde yıpranma hakkına sahip meslek sayısı 20’yi aştı. Sağlık sektörü çalışanlarının da bu kapsama dahil edilmesiyle birlikte, bir çok meslek grubu için erken emeklilik avantajı ortaya çıktı.
FARKLI SİGORTA KOLLARINA GÖRE DIŞAVURUM
Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, verdiği bilgide Emekli Sandığı (4/1-c), SSK (4/1-a) ve Bağ-Kur (4/1-b) kapsamındaki sigortalıların bu faydadan farklı şekillerde yararlandığını belirtti.
Bekleme süresi olan memurlar ve Bağ-Kur üyeleri için emeklilikte 25 yıl (9000 gün), SSK çalışanları için ise 7000 gün prim şartının bulunduğunu hatırlatan Karakaş, kadınların 58, erkeklerin ise 60 yaşında emekli olabileceğini vurguladı.
ESKİ SİSTEMLE SAĞLANAN AVANTAJLAR
5510 sayılı yasa çerçevesinde yeni sistemde sigortalılık süresine ek süre verilmezken, geçmiş düzenlemelerde belirli meslek gruplarına (asker, polis, maden işçisi vb.) ek avantajlar tanınmıştı. Karakaş, 2008 yılından önce bu meslek gruplarında kazanılan yıpranma sürelerinin sigortalılık süresine eklenebildiğini belirtti.
Ayrıca, 2008 öncesinde itibari hizmet süresine sahip olan ve sonrasında fiili hizmet zammı uygulamasına tabi çalışanların 3600 günden az sürelerin sigorta süresine eklenebileceğini ifade etti.
YIPRANMA PAYI HESAPLAMA Yöntemleri
Fiili hizmet süresi zammına tabi mesleklerde her 360 günlük çalışma için;
60 gün eklendiğinde: (Gün sayısı × 60) / 360
90 gün eklendiğinde: (Gün sayısı × 90) / 360
180 gün eklendiğinde: (Gün sayısı × 180) / 360 şeklinde bir hesaplama yapılmaktadır. Karakaş, bu ek sürelerin prim günlerine yansıtıldığını ve bazı durumlarda emeklilik yaşından düşüldüğünü aktardı.
YAŞ TAHDİT EDİLİYOR, EMEKLİ İKRAMİYESİ ALINIYOR
Fiili hizmet süresi zammı uygulaması, en fazla 5 yıl süreyle prim günlerine eklenebilir. Bu sürenin en fazla 3 yılı, emeklilik yaşından düşülmekte. Ayrıca, yıpranma hakkına sahip geçirilen süreler, emekli ikramiyesi hesaplamasında da dikkate alınıyor.
ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN KADINLARA ÖZEL HAKLAR
Ağır engeli bulunan bir çocuğa sahip kadın sigortalılar için özel bir düzenleme de mevcut. Karakaş, bu kişilerin prim günlerinin dörtte birinin, toplam prim günlerine eklendiğini dile getirdi.
KİMLER FAYDALANABİLİR?
El dokumacılığı, madencilik, cezaevi görevleri ve sağlık sektörü gibi çeşitli meslek grupları bu haktan faydalanabilirler. SGK'nın 40. maddesinde detayları bulunan bu uygulama, emekliliği ulaşılabilir kılıyor.
Yıpranma hakkı, emeklilik planlaması yapan çalışanlar için önemli fırsatlar sunuyor. Uzmanlar, hangi meslek grubunun ne kadar süre kazandığını öğrenmek ve erken emeklilik hakkından yararlanmak için SGK kılavuzlarını dikkatlice incelemelerini tavsiye ediyor.
